Pierwsza polska Konstytucja, a druga w Europie, powstała na bazie naszych trudnych doświadczeń, które hamowały rozwój Rzeczpospolitej i doprowadziło do jej upadku, jednym z nich było liberum veto.
Liberum veto, które było regułą blokującą, jeden głos zatrzymywał ważne decyzje w sprawie bezpieczeństwa, czy też rozwoju. 233 lata temu ta reguła została zniesiona na mocy Konstytucji 3 maja.
Zasada jednomyślności nadal obowiązuje na poziomie Unii Europejskiej i także ma bardzo destrukcyjny efekt dla Polski, jak i dla całej UE. Ponieważ za pomocą zasady veta premier Węgier Wiktor Orban blokował pomoc dla Ukrainy, a premier Morawiecki, kiedy pełnił tę funkcję, blokował opodatkowanie wielkich korporacji, które na potęgę wyprowadzają pieniądze z Polski i ze wspólnoty.
Dzisiaj można korzystać z tego veta w kilku przypadkach: w kwestii obronności, w polityce zagranicznej, w sprawach wewnętrznych dotyczących np. prawa rodzinnego i praw obywatelskich oraz finansów UE.
W przyszłej kadencji Parlamentu Europejskiego będziemy walczyli o zniesienie zasady jednomyślności Unii Europejskiej. Uważamy, że zasada weta jest destruktywna i niebezpieczna dla UE, a także blokuje jej rozwój. Daje również narzędzie nieodpowiedzialnym politykom jak Orban czy Morawiecki do niszczenia wspólnoty od środka.
Ta zasada weta jest zagrożeniem dla Polski np. w kwestii polityki obronnej. Proszę sobie wyobrazić, że w przyszłości znów znajdzie się jakiś Orban, który zablokuje pomoc militarną dla Ukrainy. Ta zasada jest również niebezpieczna dla Polek w naszym kraju, ponieważ pozwala zablokować na poziomie Unii Europejskiej zrównanie praw Polek i z prawami kobiet z innych europejskich krajów. W każdej chwili może znaleźć się polityk, który na to, aby Polki miały te same prawa co Belgijki czy Francuski.
Zasada jednomyślności powinna zostać zastąpiona zasadą większości kwalifikowanej, która będzie zabezpieczała interesy Polek i Polaków. Jeżeli pytacie po co głosować na Lewicę, to właśnie po to, aby tę zasadę weta znieść.
Przypominam, że w listopadzie 2023 r. Parlament Europejski wezwał w swojej rezolucji do zniesienia zasady jednomyślności.
Robert Biedroń, eurodeputowany i współprzewodniczący Nowej Lewicy
Warszawa, 3 maja 2024 r.